Genel Olarak
Anayasanın 128’inci maddesi gereği memurların hakları kanunla düzenlenmek zorundadır. Bu kural gereği devlet memurlarının izin hakkı 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 23. maddesinde düzenlenmiştir. Kanunda devlet memurlarına “yıllık izin”, “sağlık izni”, “mazeret izni”, “hastalık izni”, ve “aylıksız izin” olmak üzere beş farklı izin hakkı tanınmıştır.
Bu izinler hakkında kısa verecek olursak;
Yıllık İzin
Devlet Memurları Kanunu’nun 102’nci ve 103’üncü maddelerinde yıllık izin düzenlenmiştir. Yıllık izin süresinin kullanım süresine ilişkin hizmet süresine göre ikili ayırıma gidilmiştir. Bu kapsamda hizmeti bir yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olan memurlara 20 gün, hizmeti on yıldan çok olan memurlara 30 gün yıllık izin verilir. Aynı zamanda yıllık izin kullanabilmek için en az bir yıl çalışmış olmak gerekir. Aday memurlar da bir yıllık hizmet süresini doldurdukları anda asaletler onaylanmamış olsa da yıllık izin kullanabilirler.
Sağlık İzni
(DMK. m. 103/3) Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten 1 aylık sağlık izni verilir. Bu izni verip vermeme konusunda idarenin takdir yetkisi bulunmamaktadır.
Mazeret İzni
(DMK. m. 104) 25 Memurların bazı mazeretleri, mazeret iznine konu olur. Mazeret izni halleri ve süreleri Devlet Memurları Kanunu’nda düzenlenmiştir. Mazeretin ortaya çıkması üzerine memurun isteği ile bu izinlerin idarece verilmesi zorunludur. Bu konuda idarenin herhangi bir takdir yetkisi yoktur. Örneğin kadın memura; doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süreyle analık izni verilir. Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine 10 gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine 7 gün izin verilir. Kanunda sayılan ve verilmesi zorunlu olan mazeret izinleri dışında kalan durumlarda ortaya çıkabilecek mazeretler dolayısıyla memurlara mazeret izni verip vermemek idarenin takdir yetkisi içindedir.
Hastalık ve Refakat İzni
Memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı halinde 18 aya kadar, diğer hastalık hallerinde ise 12 aya kadar izin verilir. İzin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmî sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurun izni, bir katına kadar uzatılır. Bu sürenin sonunda da iyileşemeyen memur hakkında emeklilik hükümleri uygulanır. Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır. Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile 26 kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, 3 aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. Refakat sadece hastanede değil evde de olabilir.
Aylıksız İzin
Devlet memurlarının aylıksız izin hakları Devlet Memurları Kanunu’nun 108. Maddesinde düzenlenmiştir. Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması halinde, 10 gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin kalkmasını izleyen 10 gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır.
Yorumlar
Yorum Gönder